Haseki Darüşşifası
Haseki Hürrem Sultan Darüşşifası; İstanbul Suriçi Aksaray Haseki Mahallesi Cevdet Paşa Caddesi üzerinde 1550 tarihinde inşa edilmiştir.
Haseki Hürrem Sultan Darüşşifası; İstanbul Suriçi Aksaray Haseki Mahallesi Cevdet Paşa Caddesi üzerinde 1550 tarihinde inşa edilmiştir. Bu yapı külliyenin en son inşa edilmiş yapısıdır. Tahminen tüm yapılardan on yıl sonra yapılmıştır. Külliyenin en özgün ve Osmanlı mimari tarihinde eşi olmayan yapısı darüşşifadır. Bu tip bir yapı pek yapılmamıştır.
Kapısındaki kitabenin son mısrası, Hadika’ya göre, “Darü’ş-şifa vafi-i nas cihan” dır ve 1550 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır.Külliye’nin diğer yapılarına bir avludan girilmektedir. Ama Darüşşifa’nın Cevdet Paşa Caddesinden bağımsız bir girişi vardır. Buradan sekizgen planlı bir açık avluya girilir. Bu avlu etrafında birbirine simetrik iki bölüm bulunmaktadır. Her bölüm 6 mekandan oluşur. İki simetrik bölüme de köşelerden girilmektedir.
Tahminen bir bölüm erkekler için diğer bölümde kadınlar için olabilir. Bu ayrımın nasıl yapıldığı bilinmemektedir. Etrafında düzenlenen bu yapı, kubbe ile örtülü bu mekanlardan oluşan bir kompozisyonun ulaşabileceği esnekliğin ve Sinan’ın mekan düzenleme dehasının en güçlü örneğidir. Avluya açılan iki kubbeyle örtülü eyvandan on birer kare-kubbe ünitesine geçilmektedir.
Burası hem ilaç verilen, hem de tımarhane ödevi gören ana bölümdür. Arkadaki yapıya bir kol olarak eklenen ve imaretle darüşşifa arasında kalan yoldan girilen bölümdeki iki bağımsız odanın ise ilaç hazırlamak için kullanıldığı düşünülebilir. Darüşşifa avlusundan geçilen kuzeydeki küçük avluda helalar düzenlenmiştir.